MeksykWprowadzenie

Atrakcjami Meksyku można by z nawiązką obdzielić jeszcze kilka państw. Ruiny prekolumbijskich miast, największa piramida świata, urokliwe miasteczka z kolonialną architekturą i jedna z największych metropolii świata, tętniąca życiem stolica kraju: Miasto Meksyk. Pod względem przyrodniczym jest równie atrakcyjnie: głębokie kaniony, tysiące wodospadów i kaskad, dymiące wulkany, potężne fale Pacyfiku i niewiarygodny lazur Morza Karaibskiego. A jeśli jesteście spragnieni mocnych wrażeń, to i tych z pewnością nie zabraknie: popływajcie chociażby z rekinami wielorybimi lub zanurkujcie z żarłocznymi… ludojadami. Brzmi jak raj? Nie, to po prostu Meksyk!

Meksyk to magiczne i wyjątkowe miejsce, w którym każdy znajdzie coś dla siebie. Dla jednych to wymarzony kierunek na spokojne wakacje, dla innych szalona przygoda z mnóstwem atrakcji. Do rezerwacji wczasów w takim miejscu wystarczy kilka kliknięć. Sprawdźcie naszą wyszukiwarkę wczasów lub skorzystajcie z naszej pomocy kontaktując się z nami przez Facebooka lub formularz kontaktowy. 

>>>ZOBACZ TEŻ: Zorganizujemy Twój wyjazd do Meksyku za grosze! Kliknij tutaj, żeby dowiedzieć się więcej.

Meksykańskie Stany Zjednoczone (hiszp. Estados Unidos Mexicanos) są republiką federalną. Głową państwa jest prezydent o szerokich uprawnieniach. Wybierany jest na 6-letnią kadencję.

Stolicą państwa jest… Meksyk. Dla odróżnienia od nazwy kraju bywa określany nazwami Ciudad de México (Miasto Meksyk) albo D.F. (czyt. „deefe”). Drugie określenie to skrót od Distrito Federal (dystrykt federalny) – choć tak naprawdę D.F. został zniesiony w styczniu 2016 r. (po 192 latach istnienia), to nazwa pewnie jeszcze przez długi czas będzie funkcjonować w języku potocznym. Po przeprowadzeniu reformy przez prezydenta Enrique Peña Nieto, jedyną oficjalną nazwą jest właśnie Ciudad de México (CDMX), a miasto stanowi autonomiczną jednostkę federalną oznaczoną numerem 32 (oprócz Ciudad de México w skład państwa wchodzi 31 stanów, na czele których stoją gubernatorzy).

Językiem dominującym w życiu publicznym jest hiszpański. Oprócz niego, w kraju zostały uznane 63 języki indiańskie, posiadające status języków narodowych (najbardziej popularne języki to nahuatl, maya, mixtec i zapotecki). Znajomość hiszpańskiego bardzo się przydaje w czasie podróży po Meksyku, choć w najbardziej turystycznych miejscach nie powinniście mieć problemów, by porozumieć się po angielsku. Język angielski lub hiszpański są Wam obce lub chcecie je sobie odświeżyć? Nic prostszego! Sprawdźcie tutaj oferty kursów językowych przygotowanych przez naszego partnera. Koszt jednego nie przekracza 100 zł!

W Meksyku religią dominującą jest religia katolicka (ok. 82%), jednak w praktyce często odbiega ona od naszego wydania katolicyzmu, szczególnie na terenach wiejskich. Dochodzi tu do bardzo oryginalnego zjawiska synkretyzmu religijnego – łączenia elementów chrześcijańskich (wiary, która pojawiła się na tych terenach wraz z kolonizatorami) i pogańskich (elementy dawnych wierzeń ludów Mezoameryki).

Walutą obowiązującą w kraju jest peso meksykańskie (1 peso = 100 centavos). Kurs w przeliczeniu na dolara (dane na listopad 2017 r.): 1 USD = 16,92 MXN (czyli 1 zł to ok. 4,78 pesos). Jeżeli potrzebujecie sprawnie wymienić walutę przed wyjazdem, polecamy Wam skorzystanie z internetowego kantoru. Kliknijcie w baner poniżej i przekonajcie się, jakie to proste:

Meksyk leży w innej strefie czasowej niż Polska, a na jego obszarze właściwie obowiązują aż trzy (a nawet cztery!) strefy czasowe. W większej części kraju różnica czasu w stosunku do Polski wynosi 7 godzin (należy odjąć 7 godzin od aktualnej godziny w Polsce). Na terenie stanów Sonora, Chihuahua, Sinaloa, Nayarit i Baja California Sur (Kalifornia Dolna Południowa) różnica ta wynosi 8 godzin, a w stanie Baja California (Kalifornia Dolna) – aż 9 godzin. Od 2015 roku w stanie Quintana Roo (czyli m.in. popularna wśród turystów Riviera Maya) nie stosuje się zmiany czasu z zimowego na letni i na odwrót, przez co przez połowę roku w Meksyku istnieją aż cztery strefy czasowe. Aktualną godzinę w Meksyku w interesującym Was miejscu sprawdzicie w Internecie.

Napięcie w gniazdkach jest inne niż w Polsce (110 V), jednak większość urządzeń powinna działać prawidłowo. Niezbędna jest przejściówka do gniazdka (wtyczki wyglądają tak samo jak w USA - z dwoma płaskimi bolcami), i lepiej kupić ją jeszcze w Polsce, bo bez znajomości hiszpańskiego jej zakup w Meksyku może stanowić nie lada wyzwanie.

Nie ma problemów z dostępem do Internetu. Wi-Fi dostępne jest w wielu lepszych kawiarniach i restauracjach, a oprócz tego jest prawdziwe zatrzęsienie kafejek internetowych, z których korzystają sami Meksykanie.

W ostatnich latach Meksyk stał się bardzo popularny wśród turystów. W 2015 r. odnotowano rekordową liczbę odwiedzających ten kraj: 32,1 mln (wzrost aż o 9,5% w stosunku do 2014 r.).

>>>SPRAWDŹ: Przygotujemy dla Ciebie miniprzewodnik z najważniejszymi informacjami o Meksyku!

Geografia

Meksyk to trzeci co do wielkości kraj Ameryki Północnej i czternasty na świecie (jego powierzchnia to 1 972 550 km²). Liczba ludności (11. na świecie) wynosi prawie 117 milionów, z czego ok. 60% stanowią Metysi, a ok. 30% Indianie. Duża część ludności skupiona jest w wielkich aglomeracjach, spośród których największą jest Miasto Meksyk (ponad 20 mln ludności). Następne w kolejności miasta to: Guadalajara, Monterrey, Puebla, Toluca, Tijuana i Ciudad Juárez. Kraj podzielony jest na 31 stanów i Miasto Meksyk (oznaczony numerem 32).
     Od północy Meksyk graniczy z USA, od południa z Gwatemalą i Belize. Od zachodu i południa oblewany jest przez wody Oceanu Spokojnego i Zatoki Kalifornijskiej, od wschodu – przez Zatokę Meksykańską i Morze Karaibskie.

Linia brzegowa Meksyku ma długość niemal 10 tys. km (!). Jest w dużej mierze urozmaicona półwyspami, zatokami i lagunami, w niektórych miejscach mniej rozwinięta (np. południowa część wybrzeża pacyficznego). Do Meksyku należy też ok. 3 tys. wysp i wysepek, z czego zaledwie 1% jest zamieszkanych! W okolicy Jukatanu leżą znane (szczególnie wśród nurków): Isla Cozumel, Isla de Mujeres i Holbox. Wzdłuż południowego wybrzeża półwyspu Jukatan ciągnie się malownicza Riviera Maya (Riwiera Majów) z jedną z największych na świecie raf koralowych.

     Sieć rzeczna jest słabo rozwinięta - największą rzeką kraju jest Rio Bravo del Norte (na świecie znana jako Rio Grande), która na ok. 2/3 swojej długości wyznacza granicę Meksyku i USA.
     Meksyk jest krajem wyżynno-górzystym. Centralną część północnego i środkowego Meksyku zajmuje Wyżyna Meksykańska. W jej północnej części (tzw. Mesa Północna) występują charakterystyczne bezodpływowe kotliny – tzw. bolsony. Na wschód od Wyżyny Meksykańskiej ciągnie się, ułożony południkowo, łańcuch górski Sierra Madre Wschodnia (najwyższy szczyt: Peña Nevada, 4 054 m n.p.m.), na zachód – Sierra Madre Zachodnia (najwyższy szczyt: Cerro Agua Caliente, 3 315 m n.p.m.), a nieco dalej na południe – Sierra Madre Południowa (najwyższy szczyt: Teotepec, 3 703 m n.p.m.). Na pograniczu z Gwatemalą ciągnie się Sierra Madre de Chiapas. Z zachodu na wschód kraj przecina Kordyliera Wulkaniczna z najwyższym szczytem Meksyku, wulkanem Pico de Orizaba (5636 m n.p.m.).

Meksyk leży na styku płyt tektonicznych, przez co jest terenem aktywnym sejsmicznie. Zdarzają się trzęsienia ziemi, z kolei przykładem aktywności wulkanicznej jest leżący 70 km od stolicy kraju czynny wulkan Popocatépetl (będący, drugim po Orizabie, szczytem Meksyku pod względem wysokości).
     Północna część kraju, pozostająca pod wpływem suchego klimatu zwrotnikowego, jest bardzo uboga w roślinność – rosną tam sukulenty, ubogie trawy, krzewy i wiele gatunków kaktusów. Wyżyny w stanie Chiapas i południową część Jukatanu, objęte wpływem wilgotnego klimatu podrównikowego, porasta gęsty las równikowy (selwa); na wybrzeżu występują lasy namorzynowe. Pozostała część kraju porośnięta jest roślinnością typową dla stepów i sawann, a w górach (gł. Sierra Madre Zachodnia) występują iglaste drzewa i krzewy.

>>>ZOBACZ TAKŻE: Tragiczne trzęsienie ziemi w Meksyku!

Historia

Meksyk to ziemia niezwykłych ludów – Azteków, Majów, Olmeków, Zapoteków, Miksteków… Ludów, które stworzyły wyjątkowe cywilizacje; cywilizacje – których dziedzictwo przetrwało po dziś dzień, mimo krwawego i bolesnego starcia z europejską kulturą, naznaczonego jednym z największych ludobójstw, jakie widział świat. Niektóre z pradawnych miast na wiele lat skrył wilgotny las równikowy, przykryła ziemia, wyniszczyły wiatry i słońce południa; dziś ponownie możemy krążyć wśród niezwykłych piramid i świątyń, snując wyobrażenia o dawnym Meksyku…
     Na terenach dzisiejszego Meksyku istniało kilka prekolumbijskich cywilizacji, wśród których najbardziej znaną byli Aztekowie – twórcy potężnego imperium ze stolicą w Tenochtitlán (współcześnie leży tam Miasto Meksyk). Ich państwo istniało mniej więcej od połowy XIII w., aż do nadejścia białego człowieka. Wielka i, wydawałoby się, niezniszczalna cywilizacja została zdmuchnięta z powierzchni ziemi w latach 1518-1521 przez hiszpańskich konkwistadorów, którym przewodził Hernán Cortés. Nastały czasy Nowej Hiszpanii (już wkrótce nazwanej Wicekrólestwem Nowej Hiszpanii).

Misjonarze, a szczególnie jezuici, kładli podwaliny pod budowę nowego państwa, zakładając szpitale, misje, szkoły, ucząc hiszpańskiego i nawracając na chrześcijaństwo miejscową ludność. Ta z kolei z czasem zaczęła się mieszać z przybyłymi Hiszpanami i afrykańskimi niewolnikami. Pojawiły się nowe określenia: Kreole i Metysi. Ci pierwsi, to biali urodzeni już w Meksyku, drudzy – potomkowie Indian i białych, którzy wspólnie z Indianami tworzyli najniższą warstwę społeczeństwa.

     Wojny niepodległościowe lat 1810-1821 skierowane przeciwko dominacji hiszpańskiej przyniosły skutek w postaci odzyskania niepodległości (1821 r.). To od tego momentu można mówić o historii Meksyku jako niepodległego państwa. Niestety początki wcale nie są łatwe – XIX w. naznaczony jest przez wojny z USA (utrata Teksasu na rzecz USA) i Francją (która na chwilę opanowuje państwo i czyni je cesarstwem), przez rywalizację między liberałami i konserwatystami, w końcu przez dyktaturę Porfirio Díaza, którego ponad 30-letnie rządy zasłużyły na odrębną nazwę – tzw. porfiriat.
     Narastające niezadowolenie społeczne, spowodowane dużymi nierównościami doprowadza w 1910 r. do wybuchu Rewolucji Meksykańskiej, która jednak zamiast uspokoić sytuację, już po krótkim czasie wprowadza polityczny chaos. A już w latach 30. XX wieku na niemal 70 lat władzę przejmuje jedna partia – Partia Rewolucyjno-Instytucjonalna (PRI). Na lata 30. przypada też początek naftowego boomu, a Meksyk staje się ważnym eksporterem tego surowca.

W czasie II wojny światowej Meksyk opowiada się po stronie aliantów i otwiera się na imigrantów. To właśnie wtedy przyjeżdża tu wielu europejskich artystów – malarzy, rzeźbiarzy, pisarzy (niektórzy już na zawsze zwiążą swoje życie z Meksykiem). Późniejsze lata to liczne kryzysy gospodarcze, ale i otwarcie na kapitał zagraniczny. W 1992 roku Meksyk stał się jednym z państw sygnatariuszy umowy, która dała początek Północnoamerykańskiemu Porozumieniu Wolnego Handlu (NAFTA). W wyborach w 2000 r. po raz pierwszy od 1929 r. wygrał kandydat partii innej niż PRI (choć już w 2012 r. PRI ponownie doszło do władzy).

>>>Jesteś miłośnikiem historii? Sprawdź więc dzieje innych krajów!

Meksykanie należą do narodów bardzo otwartych i towarzyskich. Jeśli znacie hiszpański, rozmowa z nimi będzie dla Was prawdziwą przyjemnością! Jeżeli hiszpańskiego jeszcze nie znacie lub chcecie odświeżyć swoją wiedzę, proponujemy Wam świetne kursy językowe w wyjątkowo atrakcyjnych cenach! Więcej informacji na ten temat tutaj. Mieszkańcy Meksyku są chętni do pomocy, niestety tak bardzo, że nawet jeśli, zapytani o drogę, nie znają odpowiedzi – pokażą Wam jakikolwiek kierunek. Dlatego jeśli się zgubicie, dla pewności lepiej pytajcie kilka niezależnych osób ;). 

     W kontakcie są dość bezpośredni – witają się i żegnają w wylewny sposób. Mężczyźni witają się silnym uściskiem dłoni, a następnie następuje abrazo – czyli serdeczny uścisk z solidnym poklepywaniem po plecach (podobno zwyczaj ten ma swoje korzenie w rewolucji meksykańskiej – w ten sposób można było sprawdzić czy rozmówca nie ma broni). Kobiety często obejmują się i całują w policzek. Do mężczyzn (i nie mówimy tu akurat koniecznie o ich życiowych partnerach) zwracają w dość pieszczotliwy (jak na nasze polskie realia) sposób, np. mi amor („kochanie”). Meksykanie nie unikają kontaktu fizycznego (nawet w stosunku do przyjezdnych), dlatego nie bądźcie zdziwieni przyjacielskim poklepywaniem po plecach czy ramieniu. Są też niezwykle uprzejmi – na porządku dziennym są wszystkie grzecznościowe formułki: muchas gracias („bardzo dziękuję”), muy amable („to bardzo miłe”), con permiso („za pozwoleniem”), por favor („proszę”), buen provecho („smacznego”).
     Meksykańskie poczucie czasu dość mocno odbiega od naszego. Meksykanie spóźniają się niemal zawsze i wszędzie – no cóż, trzeba wziąć na to poprawkę i po prostu się nie denerwować.
     Ich żywioł to zabawa i taniec. Muzyka stanowi jeden z najważniejszych elementów życia i jest naprawdę wszechobecna – począwszy od podśpiewywania pod nosem (i na cały głos), po obowiązkowe magnetofony (w pracy, metrze, na ulicy), eleganckich mariachi (muzycy zamawiani na wesela, pogrzeby i by umilać wieczór w restauracji) i niezliczone fiesty, które stanowią świetną okazję do dobrej, tanecznej zabawy. A ulubiona muzyka? Oczywiście meksykańska!

Nieodłącznym elementem meksykańskiej kultury jest… lucha libre, rodzaj zapasów, jedna z największych meksykańskich świętości. Zawodnicy (zwani luchadores) są czczeni prze swoich kibiców, którzy na zawody przychodzą w masce swojego idola. Maski noszone przez zawodników w trakcie walk nadają im z jednej strony wygląd superbohaterów, z drugiej stanowią nawiązanie do dawnych meksykańskich wojowników (zakładanie stroju orła czy jaguara miało dodawać siły). Najsłynniejszym luchador wszechczasów był El Santo (zrobił także karierę w kinie i TV, a z maską nie rozstawał się do tego stopnia, że został w niej nawet pochowany).

Najważniejsze meksykańskie święta to: Święto Niepodległości (15-16 września), Dzień Flagi (24 lutego), Dzień Matki Bożej z Guadalupe (12 grudnia), Boże Narodzenie i Nowy Rok. Bardzo ważnym świętem (i nietypowym pod względem obchodów) jest Dzień Zmarłych (1-2 listopada). Zamiast smutku i zadumy, w ten dzień przeważa tu nastrój rodzinnego, radosnego świętowania. Meksykanie wybierają się na groby zmarłych, gdzie wspólnie ucztują, a śmierć i życie wzajemnie się przenikają. To efekt połączenia dwóch tradycji: prekolumbijskiej i europejskiej (dawnych rytuałów na cześć zmarłych i chrześcijańskich świąt: Dnia Wszystkich Świętych i Zaduszek). Jednym z obowiązkowych elementów tego święta są… jadalne cukrowe czaszki – kolorowe, czasem nasączone tequilą, innym razem oblane czekoladą.

Śmierć (i jej wizerunki) to zresztą kolejny nieodłączny element meksykańskiej kultury. Czasem poważna, częściej humorystyczna – jak chociażby na słynnych rysunkach José Guadalupe Posady. Tam kościotrupy ożywają, grają w karty, bawią się, a najbardziej znanym spośród nich jest ubrana w kapelusz z szerokim rondem i piórami - elegancka La Catrina. Tą bardziej mroczą stroną śmierci jest, zyskujący w ostatnich latach na popularności, kult Santa Muerte (Świętej Śmierci). Najbardziej rozprzestrzenił się wśród biedoty i środowisk przestępczych, gdzie życie mocno straciło na znaczeniu. Wyznawcy modlą się do Santa Muerte (symbolizowanej zazwyczaj przez kobiecy szkielet w długich szatach, z kosą w jednej, a kulą ziemską w drugiej ręce), o dobro lub… zło, a za każdą prośbę trzeba złożyć ofiarę. Kult ten to kolejny przykład religijnego synkretyzmu – przemieszania się religii katolickiej (Santa Muerte niczym Matka Boska – modlitwy do Boga mieszają się z tymi do Santa Muerte) i wierzeń prekolumbijskich. Władze Kościoła Katolickiego stanowczo określają te praktyki jako bluźniercze wobec religii chrześcijańskiej, choć sami wyznawcy kultu uznają się za osoby głęboko wierzące.

>>>ZOBACZ TAKŻE: Jaki klimat panuje w Meksyku?