AustriaJedzenie i napoje

Czemu Austria zawdzięcza różnorodność smaków narodowej kuchni? Odpowiedź może być tylko jedna – historii. Cesarstwo Austrii, a następnie Austro-Węgry było mocarstwem zajmującym olbrzymie tereny południowej i wschodniej Europy. Dlatego austriacka kuchnia ma charakter wielonarodowy i znajdziecie w niej wpływy niemieckie, włoskie, czeskie, węgierskie, a także polskie.

Zanim przejdziemy do dań głównych porozmawiajmy o zupach. Zajmują one ważne miejsce w austriackiej kuchni i rozpoczynają główny posiłek. Najczęściej podawaną zupą jest rosół wołowy. Nie jest to jednak zwykły rosół, poza kluskami Austriacy serwują go także z knedlami lub usmażonymi i pokrojonymi w paski naleśnikami - frittatensuppe.

Danie podawane we wszystkich restauracjach w Austrii to wienerschnitzel (sznycel wiedeński) - otoczony złotą panierką, smażony kotlet z mięsa cielęcego. Legenda głosi, że sznycel został zapożyczony z kuchni włoskiej w połowie XIX wieku. Przepis na castoletta alla milanese został jednak przez wiedeńskich kucharzy nieco przerobiony – do panierki dodano mąkę, do smażenia zamiast oliwy użyto smalcu. Nawet jeśli to tylko legenda, niezaprzeczalnie złocisty wienerschnitzel, podawany z sałatką ziemniaczaną z pietruszką, ćwiartką cytryny i żurawiną, jest głównym daniem austriackiej kuchni.

Kolejne tradycyjne danie tafelspitz przywędrowało z Węgier… dosłownie! Podobno potężne woły pędzony były właśnie z węgierskich terenów aż do Wiednia, by ich mięso było bardziej miękkie. Dziś wołów idących trasą Węgry - Wiedeń raczej nie spotkacie, ale wciąż warto spróbować duszonej wołowiny z ziemniaczanym puree i sosem chrzanowym. Knedle to nieodłączny element kuchni austriackiej. Zaskoczeni? Jak możecie się domyślić to danie zaczerpnięte zostało z tradycji kuchni czeskiej i dziś wraz ze sznyclem rządzi na austriackich stołach.

Knedle pojawiają się we wszystkich kuchniach regionalnych, jednak wyróżnić tu należy kuchnię tyrolską – knedle stanowią jej esencję. Przygotowuje je się w wielu różnych wersjach: za szpinakiem spinatknödel, boczkiem speckknödel, serem kaspressknödel. Podawane są jako danie główne lub, jak wspomniano, jako dodatek do zup.

Będąc w Tyrolu koniecznie skosztujcie także kässpätzle, to lane kluski z tyrolskim serem i smażoną cebulą, a wszystko to skąpane w klarowanym maśle. Podczas mroźnej alpejskiej zimy nikt nie narzeka na nadmiar kalorii.

Mówiąc o austriackiej kuchni grzechem byłoby nie wspomnieć o deserach. Austria słynie ze wspaniałych ciast i pysznych czekoladowych wyrobów. Najbardziej znanym austriackim deserem jest bez wątpienia sachertorte, czyli Tort Sachera składający się z dwóch części czekoladowego ciasta przełożonych śliwkową konfiturą i oblanych gorzką czekoladą. Ta bomba kaloryczna jest rajem dla podniebienia, a jej receptura będąca kiedyś powodem sporów, jest najbardziej skrywaną w Austrii tajemnicą. Dlaczego? Wszystko zaczęło się w 1832 roku, kiedy szef cukierni Cafe Demel, zaopatrującej cesarski dwór w wypieki, zachorował akurat gdy cukiernia dostała zamówienie stworzenia zupełnie nowego deseru. Zadanie to przydzielono 16-letniemu uczniowi szefa – Franzowi Sacherowi, a efekt finalny okazał się niemałym sukcesem. Spór o przepis na ten czekoladowy przysmak i prawo do używania nazwy Original Sachertorte rozpoczął się po śmierci jego twórcy i trwał 9 lat. Stronami była restauracja Cafe Demel (pod jej dachem została opracowana receptura) i Hotel Sacher (należący do syna Franza - Eduarda). Ten „czekoladowy proces” wygrał spadkobierca twórcy receptury i od tego czasu tylko Hotel Sacher może posługiwać się nazwą Original Sachertorte. Hotel ten otworzył sieć kawiarni Cafe Sacher, gdzie oryginalny Tort Sachera podawany jest z bitą śmietaną. Czy my wcześniej wspominaliśmy o kaloriach?

Gdy skosztowaliście już czekoladowego tortu i wciąż Wam mało polecamy kaiserschmarren. Przygotowywany z mleka, mąki i jajek, pochodzący z Wiednia prosty deser swoim smakiem sprawia dużo radości, lecz nie zawsze tak było. Deser został podobno wymyślony specjalnie dla cesarzowej Sisi i jej słabych zębów, lecz nie przypadł jej do gustu. Rozsmakował się w nim jednak mąż cesarzowej Franciszek Józef, stąd też nazwa - kaiser bowiem oznacza cesarz. Dziś najczęściej podawany jest z rodzynkami i posypany cukrem pudrem.

>>>ZOBACZ TAKŻE: Dlaczego lepiej nie mieszać alkoholi?

Wspomniany już cesarz Franciszek Józef był niewątpliwie miłośnikiem słodkości. To podczas jego panowania apfelstrudel, czyli strudel jabłkowy, nazywany deserem ubogich, wszedł na salony. Jest to rolada z ręcznie rozciąganego ciasta przekładanego jabłkami i rodzynkami z dodatkiem rumu i cynamonu. Austriacy serwują apfelstrudel z sosem waniliowym.

Austria może poszczycić się także jednym z najstarszych na świecie ciast – linzertorte. Wypiek ten po raz pierwszy został przygotowany w 1653 roku, a jego nazwa jest często wynikiem sporów. Niektórzy twierdzą, że ciasto pochodzi z Górnej Austrii i nazwę zawdzięcza stolicy regionu, miastu Linz. Inni nazwę wiążą z wiedeńskim cukiernikiem o nazwisku Linzer. Bez względu na pochodzenie nazwy polecamy spróbować tego orzechowego ciasta z dżemem porzeczkowym. Pamiętajcie, że tradycyjny linzertorte powinien mieć ornament w kształcie kratki.

W Austrii pije się głównie kawę, wiąże się to z wielowiekową tradycją kawiarnianą. Jeśli jednak chcecie poczuć się jak prawdziwi Austriacy koniecznie napijcie się almdudlera. Jest to napój, którego oryginalna receptura pochodzi z roku 1957 i podobnie jak przepis na Tort Sachera, owiana jest tajemnicą. Baza almududlera to woda mineralna lub sok z jabłek/winogron, a dodatki to cukier i mieszanka 32 alpejskich ziół. To właśnie ta mieszanka jest wielką tajemnicą. almududler jest w Austrii napojem kultowym, niektórzy twierdzą, że popularniejszy jest nawet od Coca-Coli. Almududler dodawany jest także do piw.

Czytając ten rozdział poznaliście mnóstwo austriackich nazw potraw, lecz gdy otworzycie kartę w restauracji, będąc już w Austrii, z pewnością znajdziecie ich jeszcze więcej. Żeby uniknąć zamawiania potraw w ciemno, a jednocześnie móc spróbować czegoś nowego, polecamy kurs językowy u naszego partnera, z którym szybko i łatwo nauczycie się najważniejszych zwrotów w języku niemieckim.

Jeśli mowa o piwach warto wiedzieć, że w Austrii prym wiodą piwa jasne, a te najbardziej popularne to Zipfer, Goesser i Kaiser.

Nie zapominajmy jednak, że Austria to producent znakomitych win. I choć na ten kraj przypada zaledwie 1% światowej produkcji owego trunku, na arenie międzynarodowej austriackie wina cenione są za wysoką jakość. Czerwone wina są jeszcze młode, ale białe austriackie wina szczycą się długą tradycją. Do dania Tafelsptiz polecamy Wam korzenne białe wino Grüner Veltliner lub Weißburgunder. Do Sacher Torte poza filiżanką wiedeńskiej kawy, najlepiej pasują niezbyt słodkie wina – Auselese, Riesling.

Pozostając w temacie win, nieodłącznym symbolem zimy w Austrii jest Glühwein – grzane wino. Znakomicie rozgrzewa na świątecznych jarmarkach i po szaleństwach na stoku. Sekretem dobrego Glühwein jest odpowiednia proporcja czerwonego wina, cynamonu, cukru, pomarańczy oraz goździków.

A gdy Glühwein to za mało i wciąż jest Wam zimno, pomóc może Schnaps – pochodząca z Tyrolu wódka. Tradycja wytwarzania tego alkoholu pod Alpami jest bardzo silna i powstaje wiele jego rodzajów. Te najbardziej charakterystyczne smaki to wyrabiany z owoców śliwki Zwetschkenschnaps, gruszkowy Grauen-Schnaps lub wytwarzana głównie z szyszek sosny limy „szyszkówka” – Zirbenschnaps.

Prost! Na zdrowie!

>>>ZOBACZ TAKŻE: Opieka zdrowotna w Bułgarii.