WatykanWprowadzenie

Być w Rzymie i nie zajrzeć do Watykanu to po prostu grzech (turystyczny). Każdego dnia maleńkie państwo przyciąga setki zwiedzających. Czy wszyscy to zagorzali katolicy? - Nie. Wielu z nich to amatorzy najsłynniejszych zabytków i wspaniałych budowli. Są jeszcze tacy, których przyciąga niedostępność Państwa Watykańskiego i chęć poznania choć ułamka skrzętnie skrywanych tajemnic

Jakie to sekrety? Czego nie można zwiedzić w Watykanie ot tak, a co zobaczyć można bez problemu? Jakie ciekawe miejsca Watykan ma do zaoferowania? Czy można wynająć Kaplicę Sykstyńską? Kto w obecności papieża może być ubrany na biało? Kim był Bankier Boga? Co łączy Watykan i General Motors? Dlaczego państwo to powinien odwiedzić każdy bez względu na wyznanie? I jak wiele zobaczyć możecie w jeden dzień? Odpowiedzi na powyższe pytania (i nie tylko), propozycje zwiedzania oraz garść ciekawostek i wiadomości podstawowych znajdziecie poniżej.

Podobno włoski to jeden z łatwiejszych języków. Jeśli chcecie przełamać swoje bariery językowe i bez problemów porozumiewać się w Watykanie, serdecznie zapraszamy do zapoznania się z ofertą kursów językowych.

>>>SPRAWDŹ: Przygotujemy dla Ciebie miniprzewodnik z najważniejszymi informacjami o Watykanie

• Ludność: około 1000 mieszkańców
• Powierzchnia: 0,44 km²
• Stolica: Watykan
• Waluta: euro
• Ustrój: monarchia teokratyczna
• Język urzędowy: łacina, język włoski
• Napięcie w gniazdkach: 230 V

Jadąc do Watykanu, nie zapomnijcie wymienić złotówek na euro! Szybko i sprawnie zrobicie to u naszego partnera. Kliknijcie w baner poniżej, aby uzyskać więcej informacji. Watykan jest najmniejszym państwem na świecie zarówno pod względem powierzchni, jak i liczby ludności, warto podkreślić, że jest on także w pełni suwerenny. Stanowi siedzibę najwyższych władz Kościoła katolickiego i mimo licznych afer oraz kontrowersji jest bardzo sprawnie zarządzanym krajem. Połączony został unią personalną i funkcjonalną ze Stolicą Apostolską, której nazwa powszechnie stosowana jest na przemian z Watykanem. Oprócz tego, że posiada własną pocztę, Państwo Watykańskie dysponuje też:

• radiostacją (http://pl.radiovaticana.va/),
• gazetą (http://www.osservatoreromano.va/pl),
• telewizją (http://www.ctv.va/content/ctv/it.html),
• kanałem na YouTube (https://www.youtube.com/user/vatican),
• i profilem na Twitterze (https://twitter.com/pontifex_pl?lang=pl), na którym papież bywa bardzo aktywny.

Na jego terenie znajduje się także stacja kolejowa i lądowisko dla helikoptera, nie występują za to naturalna fauna i flora. Watykan posiada stosunkowo niewielu mieszkańców (około 800), ale każdego dnia pojawia się na jego terenie ok. 3000 pracowników, którzy nie mają obywatelstwa i mieszkają poza jego murami. Dysponują za to przywilejem korzystania z usług sklepów i stacji benzynowych, w których ceny są bardzo przystępne, bo nie są opodatkowane. Najsłynniejszy, wzbudzający wiele kontrowersji sklep liczy sobie trzy piętra i podobno kupić można w nim wszystko, od koronkowej bielizny po nowoczesny sprzęt elektroniczny czy luksusowe cygara i alkohole. Osoby z zewnątrz nie są uprawnione do odwiedzania tej „zwykłej” części enklawy, chyba że posiadają specjalną kartę wydawaną przez watykańską Dyrekcję Służb Ekonomicznych. Całe szczęscie w Watykanie znajdziecie mnóstwo ciekawych miejsc do zwiedzania, w których nie potrzebujecie specjalnych wejściówek. Wystarczy zarezerwować nocleg oraz loty, a jeżeli chcecie, abysmy zrobili to za was wystarczy, że przejdziecie w zakładkę "wycieczki na własną rękę". 

Głową państwa jest papież (aktualnie Franciszek), który posiada władzę absolutną i wybierany jest drogą wolnej elekcji podczas konklawe. To właśnie on odpowiada za utrzymywanie stosunków dyplomatycznych z większością świata.

Filarem gospodarki Państwa Watykańskiego jest turystyka. Budżet na bieżąco zasilany jest pieniędzmi pochodzącymi ze sprzedaży biletów wstępu, dewocjonaliów, znaczków pocztowych oraz innego rodzaju pamiątek. Ponadto Watykan czerpie zyski z ofiar składanych na tacę w kościołach katolickich na całym świecie oraz z udziałów w przemyśle.

Traktaty laterańskie zwolniły siedzibę papieską z podatków i opłat celnych, a Silvio Berlusconi zagwarantował kościołowi dofinansowania dla szkół i szpitali katolickich oraz zniósł podatek od kościelnych nieruchomości.

GEOGRAFIA

Jedno z najsłynniejszych państw-miast położone jest na Półwyspie Apenińskim, we Włoszech, a konkretniej na terytorium Rzymu, na zachodnim brzegu Tybru. Jako państwo śródlądowe nie posiada dostępu do morza, mimo to, dzięki podpisanej w 1921 r. deklaracji barcelońskiej, ma prawo do rejsów dalekomorskich pod flagą papieską. Powierzchnia usytuowanej na Wzgórzu Watykańskim enklawy, wynosi 0,44 km², a jej tereny z trzech stron otoczone są murem, całość stanowi obszar miejski. Długość państwa szacowana jest na 1200 metrów, z kolei szerokość na 800. Całość zamieszkiwana jest przez około 800 osób, z których znaczna większość to dostojnicy kościelni. Ponadto Wzgórze Watykańskie uznawane jest za najniższy szczyt Korony Europy (liczy sobie 75 m n.p.m.). Watykan to miejsce jedyne w swoim rodzaju, o czym możecie się przekonać osobiście. Juz teraz kliknijcie tutaj i zarezerwujcie swój wymarzony wyjazd! Wolicie wyjazdy na własną rękę, ale potrzebujecie pomocy przy planowaniu podróży? Nie ma problemu, chętnie Wam pomożemy! Skontaktujcie się z nami przez formularz lub Facebooka, klikając tutaj znajdziecie więcej informacji na ten temat. 

Jeśli zdecydujecie się przekroczyć progi Państwa Watykańskiego, do wyboru będziecie mieli aż 5 wejść (każde z nich jest strzeżone). Budynki należące do Watykanu rozsiane są także po całych Włoszech, z czego większość, jak szpitale i bazyliki znajduje się w Rzymie.

HISTORIA

Watykan istnieje jako niezależne państwo od 1929 roku, w którym to podpisane zostały tzw. traktaty laterańskie, ale tak naprawdę historia jego powstania sięga kilkunastu wieków wstecz...

W czasach rzymskich, na terenie dzisiejszego Wzgórza Watykańskiego stanął zjawiskowy cyrk, którego budowę rozpoczął Kaligula a zakończył Neron. Miejsce to dosyć szybko stało się symbolem kaźni ówczesnych chrześcijan, którzy oskarżeni o podpalenie Rzymu poddawani byli prześladowaniom. Wśród zamordowanych wyznawców Chrystusa miał znaleźć się także św. Piotr. To właśnie jego grób mieszczący się na pobliskim cmentarzu, przez lata przyciągał tabuny pielgrzymów i cieszy się popularnością do dzisiaj.

W 315 roku na polecenie Konstantyna Wielkiego rozpoczęto budowę okazałej bazyliki - było to możliwe dzięki edyktowi mediolańskiemu (313 r.), który zagwarantował chrześcijanom swobodę religijną. Potężny kościół stanął na ruinach cyrku oraz nekropolii. Stopniowo tereny wokół niego zaczęły wypełniać klasztory, schroniska itp., wzniesiono także mury obronne. Siedzibą papieży był jednak Lateran, z Pałacem Laterańskim na czele.

Kolejne istotne wydarzenie na osi czasu to niewola awiniońska papieży, która była efektem sporu pomiędzy władzą świecką a duchową, a rozpoczęła się w 1309 roku. Przez kilkadziesiąt lat zwierzchnicy kościoła katolickiego zamieszkiwali tereny Awinionu. Zmiana miejsca rezydencji papieskiej to zasługa papieża Grzegorza XI, który przeciwstawił się królowi i w 1377 roku powrócił do Rzymu, osiadając w Watykanie. Kolejne lata to rozwój i rozbudowa Państwa Kościelnego, które przetrwało całkiem długo, bo aż do 1870 roku. Razem z powstaniem Królestwa Włoch zapadła decyzja o jego likwidacji, czego następstwem był sprzeciw papieża i ogłoszenie się przez niego więźniem Watykanu.

Bardzo często Watykan określa się jako pozostałość i kontynuację Państwa Kościelnego. Wspomniane już traktaty laterańskie to w rzeczywistości trzy akty prawne podpisane przez Benito Mussoliniego i papieskiego sekretarza stanu, które gwarantują niezależność i niepodległość Państwa Watykańskiego oraz normują jego obszar.

II wojna światowa okazała się dla zasiadającego na tronie Piotrowym papieża prawdziwym sprawdzianem. Postawa Piusa XII wciąż wzbudza żywiołowe dyskusje. Dla jednych jest on symbolem bierności, kimś, kto przymknął oko na poczynania Hitlera, w tym na Holocaust. Ich przeciwnicy z kolei uważają, że działania papieża nie mogły być nagłaśniane, mimo że były one bardzo pomocne (mowa tu o pomocy finansowej, organizowaniu ucieczek, udzielaniu azylu oraz zachęcaniu wiernych do ukrywania w swoich domach ludności żydowskiej). Nieścisłości i podzielone zdania doprowadziły do tego, że ku uciesze społeczeństw żydowskich w 2007 roku wstrzymany został proces beatyfikacyjny Piusa XII.

Historia współczesna Watykanu to okres skandali oraz rewolucyjnych zapędów biskupów Rzymu. W ostatnich latach pod lupę wzięto przede wszystkim finanse Państwa Watykańskiego, powiązania z mafią włoską oraz nierządność dostojników kościelnych. Od ponad 30 lat regularnie prowadzone są śledztwa, których celem jest udowodnienie, że bank watykański jest pralnią pieniędzy. Najsłynniejsza z afer dotyczy mediolańskiego Banku Ambrosiano, który przez lata był silnie związany z instytucją działającą za Spiżową Bramą, tworząc fikcyjne spółki i przepuszczając przez konta watykańskie ogromne sumy pieniędzy. Prezes włoskiego banku - Roberto Calvi, nazywany Bankierem Boga, został znaleziony w Londynie, powieszony pod jednym z mostów, z kieszeniami wypchanymi pieniędzmi i cegłami. Przed śmiercią popadł w tarapaty, których przyczyną był brak pieniędzy na wypłacenie odsetek dla klientów.

Ostatnie lata to ciąg ujawnianych na bieżąco afer takich jak np. odkrycie milionów euro niefigurujących w budżecie państwa, przeciek tajnej korespondencji papieskiej i przede wszystkim coraz częściej nagłaśniane przypadki pedofilii wśród księży. W 2013 roku świat dowiedział się o seksualnych zapędach arcybiskupa Wesołowskiego, czego efektem było wydalenie go ze stanu duchownego. Proces karny nie znalazł swojego finału, ponieważ Wesołowski zmarł na atak serca.

Za uporządkowanie watykańskiego środowiska początkowo ochoczo zabrał się Benedykt XVI, to on wnioskował od odtajnienie finansów i próbował zwalczać homoseksualizm pozostających w jego służbie duchownych. Włoskie media wielokrotnie podkreślały, że jego abdykacja nie miała związku ze stanem zdrowia, lecz była wyrazem kapitulacji w utarczkach z gejowską kliką.

Panujący obecnie ojciec Franciszek od samego początku zaskarbił sobie serca niemal wszystkich wiernych. Na skorumpowanych i nieuczciwych księży padł blady strach. Papież bardzo stanowczo podkreśla swoje stanowisko w kwestii bogactw gromadzonych przez Watykan, jak i samych duchownych oraz luksusów wyzierających z każdego kąta budynków sakralnych. Jego główny cel to osiągnięcie przejrzystości finansowej i służba potrzebującym oraz pomoc niesiona każdemu, bez względu na orientację seksualną czy stan cywilny.

>>>Jesteś miłośnikiem historii? Sprawdź więc dzieje innych krajów!

Najważniejszym elementem kultury watykańskiej jest oczywiście religia chrześcijańska, której początki datuje się na I w. n.e. Cechą charakterystyczną tej religii jest monoteizm, a zasadza się ona na wierze w Chrystusa oraz w życie wieczne. Tym samym dopuszcza się wiarę w to, że jeden Bóg występuje w 3 osobach (Bóg Ojciec, Syn Boży i Duch Święty). Początkowo wyznawcy chrześcijaństwa spotykali się z potępieniem, ale na przestrzeni lat wiara rozprzestrzeniła się na tyle, że religia stała się dominującą w wielu państwach. Ekspansji chrześcijaństwa przysłużył się rozwój nauki, odkrycia geograficzne pozwalające zjednywać kolejnych wyznawców oraz wyprawy krzyżowe. Za pośrednie sukcesy chrześcijaństwa uznaje się zwalczenie niewolnictwa, obronę praw kobiet a także działania charytatywne.

Namacalną częścią kultury watykańskiej są wszelkie obiekty sakralne: kościoły, bazyliki, klasztory itd. Do sfery duchowej zaliczyć można dawny hymn Watykanu, czyli Wielki Marsz Triumfalny, odegrany oficjalnie po raz ostatni w 1949 roku. Od roku 1950 najważniejszą pieśnią w państwie jest Hymn Papieski, który rozbrzmiewa w trakcie ważnych dla Stolicy Apostolskiej wydarzeń. 

Najmniejsze państwo świata nie stroni także od sportu, posiada własną ligę w piłce nożnej, nie jest ona jednak członkiem UEFA ani FIFA. Towarzyskie mecze rozgrywane są na stadionie poza terenami Watykanu, a większość zawodników to szwajcarscy gwardziści. Warto to zobaczyć na własne oczy. Kliknijcie tutaj i przekonajcie się jak łatwo i szybko zarezerwujecie sobie wczasy w Watykanie. 

Także watykańskie zwyczaje związane są ściśle z wiarą katolicką. Zgodnie z przyjętymi zwyczajami, uczestnicy mszy świętej, audiencji czy pielgrzymki powinni zadbać o swój ubiór, a przede wszystkim o jego skromność i odpowiednią długość. Katolicy na widok krzyża odruchowo ściągają nakrycia głowy, kobiety zaś ochoczo przykrywają je chustami. Zarówno duchowni, jak i katolicy doskonale znają porządek mszy świętej podobnie jak większość pieśni kościelnych, dlatego biorą aktywny udział w liturgii. Kolejny niepisany zwyczaj to flagi trzymane w rękach wiernych zgromadzonych na placu św. Piotra, pozwalające na odgadnięcie, z którego kraju przybyli.

Mieszkańców Watykanu, podobnie jak pracowników Gwardii Szwajcarskiej cechują powściągliwość i powaga. Ci drudzy niechętnie spoglądają w obiektywy aparatów i kamer trzymanych przez turystów. Można odnieść wrażenie, że strażnicy są gburowaci, jednak nic z tych rzeczy, oni są po prostu profesjonalistami, daleko im do maskotek z Disneylandu, ich zadaniem jest ochrona Ojca Świętego, a nie zabawianie przybyłych.

Oprócz najważniejszych świąt katolickich takich jak Boże Narodzenie czy Wielkanoc, w Watykanie celebruje się także tzw. święta wewnętrzne. I tak oto 22 lutego obchodzony jest dzień katedry św. Piotra. Jest to dzień szczególny zwłaszcza dla grzeszników, bowiem jeśli odwiedzą wówczas kościół katedralny i odmówią Ojcze nasz oraz Wierzę w Boga, mają duże szanse na odpust zupełny. Na 13 marca przypada zaś rocznica wyboru papieża Franciszka, który na tronie Piotrowym zasiada od 2013 roku.

>>>ZOBACZ TAKŻE: Jaki klimat panuje w Watykanie?